Potsdam Konferansı

1945.07.17

Potsdam konferansında, genel olarak Avrupa sorunları görüşülmüş ve Avrupa’ya şekil verilmeye çalışılmıştır. Toplantının 6. oturumunda Churchill, Sovyet taleplerinin ve Bulgaristan’da bulunan Sovyet kıtalarının Türkiye’yi tedirgin ettiği ve Türkiye’yi fazla telaşlandırmamak gerektiği belirtmiş ve boğazlar meselesinin sadece iki ülke arasında çözülmesinin yanlış olacağını söylemiştir. Bu değerlendirmelere cevap veren Sovyet Dışişleri Bakanı Molotov, 1921’de Türkiye sınırları içinde kalan arazinin bir kısmının Sovyet Ermenistan’ından, bir kısmının ise Sovyet Gürcistan’ından koparıldığını iddia etmiş ve Türkiye ile bir ittifak yenilemek için önce bu sorunun çözülmesi gerektiğini söylemiştir.

İkinci sorun ise Boğazlardır; zayıf bir askeri güce sahip olan Türkiye’nin Boğazlarda gerekli garantiyi sağlayamayacağını iddia eden Molotov, Boğazların Türkiye ile birlikte ortak savunulması gerektiğini ileri sürmüştür.

Bunun üzerine yapılan görüşmelerden bir netice elde edilemeyince, konferans sonrasında her devletin kendi görüşünü Türkiye'ye bildirmesine karar verilmiştir.

Potsdam görüşmelerinin birinci gününde ABD Başkanı Truman, Stalin'e atom bombasını haber verdi. Bomba, görüşmelerin tamamlanmasında bir kaç gün sonra 6 Ağustos 1945'te Hiroşima'ya 9 Ağustos 1945'te de Nagasaki'ye kullanıldı. Sovyetler Birliği, atom bombasının kullanılmasından iki gün sonra Japonya'ya savaş ilan etti.

 (Amerikan Belgelerinde II. Dünya Savaşı Sonrası Türkiye (1945-1950) s. 21.)