"ABD komünist yetiştiriyor"

1945.12.17

Ulus Gazetesi'nde yer alan haberlerde bildirildiğine göre Sabahattin Ali, Niyazi ve Mediha Berkes, Pertev Boratav, Behice Boran, Adnan Cemgil ve Kemal Bilbaşar, gazetelere siyasal içerikli makaleler yazdıkları gerekçesiyle Milli Eğitim Bakanlığı'ndaki görevlerinden uzaklaştırıldı. Kastedilen'in 1 Aralık tarihinde çıkmaya başlayan ve bu 7 ismi kapağında derginin yazarı olarak duyurmuş bulunan Görüşler Dergisi olduğu anlaşılıyor. Kapakta yazar olarak adı duyurulanlar arasında Celal Bayar, Adnan Menderes ve Fuat Köprülü de bulunuyordu ancak onlar ilişkilerini reddettiler.

Bu gelişmeyi Washington'a rapor eden Amerikan Büyükelçiliği, üniversite eğitimini ABD'de alan Berkesler ve Behice Boran'a yönelik istihbarat birimlerinin şu ifadesini aktarıyor: "ABD'ye sosyoloji ve psikoloji okusun diye gönderilen öğrenciler komünist olarak dönüyorlar. ABD'deki Sovyet ajanları oradaki yabancı öğrencileri kolay hedef olarak seçiyorlar. Bu ajanlar, öğrencilerin yabancı bir ülkede kendi ülkelerinden daha uygar bir yaşam içinde oldukları kompleksinden istifade etmektedirler."

Microfilm, ROLL 1, December 18, 1945 (Secret).