Ortadoğu'da İran tehdidi alınıp satılıyor...

2010.02.06

Başbakan Tayyip Erdoğan'ın Aralık ayındaki Washington ziyaretinin ardından ABD Savunma Bakanı Robert Gates, Savunma Bakanı Vecdi Gönül ve Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ, Ankara'da bir araya geldi. Görüşmede silah sistemleri ihaleleriyle ilgili kulis ana temayı oluşturdu.

Wikileaks belgeleri arasında 10ANKARA251 numasarıyla yer alan kriptoya göre Türk tarafı, füze savunma sistemi konusunda eski ABD yönetiminin kullandığı ve Türkiye'yi dışarıda bırakan yaklaşımın yerine aşamalı uygulanabilir yaklaşımı benimsiyor. Polonya ve Romanya'nın SM-3 füzülerini bulundurmasıyla ilgili anlaşmayı işaret eden Gates ise, Türkiye'de bir radar sistemi bulunmadan, ülkenin doğusundaki önemli bölgelerin sistem kapsamına alınmasının mümkün olamayacağnı söyledi. Gönül de radar konusundaki görüşmelerin hükümet içinde devam ettiğini söyledi ve ABD'nin bu sistem için düşündüğü yer tercihlerini sordu.

Silah piyasası hareketlerini motive eden başlıca gelişme olarak İran'ın nükleer silah programını gösteren Gates, bölgedeki diğer ülkelerin silahlanmaya gidebileceği uyarısında bulundu. Gates ek olarak İsrail'in bir noktadan sonra askeri müdahale kullanmaya karar vereblieceğini, Türkiye'nin kaçınılmaz olarak bögede çatışmaya dahil olacağını anlattı. Gates, bu gerekçeler çerçevesinde Türkiye'yi askeri olarak hazır olmaya, savunma sistemleri elde etmekte tereddüt göstermemeye çağırdı. Gates, askeri gücünü artırması için de Türkiye'ye Sikorsky helikopteri tavsiye etti. Gaset, satın alınacak her helikopter için ihraç edilecek ikinci bir helikopter üretileceğine işaret ederek teklifinin cazibesini artırmaya çalıştı. Gates ek olarak Türkiye'ye modern donanım verileceğini ve ihracat gelirlerinde Türkiye'ye yüz milyonlarca dolarlık gelir sağlanacağını da söyledi.

ABD ile birlikte Türkiye'nin en fazla Sikorsky helikopteri kullanan ülke olduğunu belirten Gönül de, 70 Sea Hawk helikopteriyle birlikte ayrıca Boeing'den 14 tane CH-47 taşıma helikopteri alacaklarını söyledi. Helikopter alımı teklifinin iki yıldan beri geçerli olduğunu belirten Gönül, ihale için yarışan İtalyan şirketlerin de bulunduğunu ancak Sikorsky'nin kazanma şansının yüksek olduğunu ifade etti.

Raytheon PAC-3 Patriot sistemlerinin birlikte üretilmesi, Gates'in bir diğer fırsat olarak takdim ettiği proje. Gates'e göre sistemin Körfez ülkeleri tarafından talep edilmesi, ihracat gelirlerinde yüz milyonlarca dolarlık getiri sağlar. Gates, “PAC-3 ile kapasite olarak hiçbir şey mücadele edemez” yorumunda bulundu.

Gönül, yaşanan rekabetin şu an ABD, Rusya ve Çin arasında sürdüğünü ancak Fransa’nın Savunma Bakanı Herve Morin’in İstanbul’a işbirliği öneren anlaşmalar içeren bir teklif götürebileceğini belirtti. Gönül, bunun pahalı bir proje olduğunu ve PAC-3’le fazla bağlantısı bulunmadığını; doğru kararı vermek zorunda olduğunu söyledi. Gates, Raytheon sisteminin ABD kumanda ve kontrol sistemiyle diğer benzer sistemlerle bütünlük sağlaması açısından daha iyi bir tercih olduğunu belirtti.

Gönül, F-16 modernizasyonu programına ilişkin olarak, son güncellemeler için Türkiye'nin yazılım modifikasyonlarına erişiminin engellenmesiyle ilgili şikayetlerini dile getirdi. Savunma Sanayi Müsteşarı Yalçın Bayer de, konuyu ABD Savunma Bakanlığı Müsteşarı Ash Carter ile görüşeceklerini söyledi.